3º/4ºEP


E OS DEREITOS HUMANOS,

PACIFISMO 
Documentos persoais (1958)

Bando                                                                                               Paula Ethan

Prohíbese, por orde da Alcaldía,
que medren porque si
as rosas do xardín municipal.

Dende agora as pombas teñen
que pedir licencia para voar.
Prohíbeselle á lúa
andar ceiba de noite polo ceo.
A lúa é unha tola que anda espida

dando mal exemplo as nenas castas
e aos fillos de familia.
                                                                                        

Pagarán trabucos os poetas.
Prohíbese soñar de 10 a 11.
Prohíbese tamén derramar bágoas.
Pódese chorar só cando hai sequía
para que non fiquen baleiros os pantanos.

Un só se pode emocionar
os Xoves e Domingos
cando toca
a banda do concello no quiosco.

Están fóra da lei
as estrelas, a Primavera,
as flores e os paxaros.

Dáse este bando en tal e cal
para que se cumpra
de orde do Alcalde.
Asinado, carimbado e rubricado.



Mar maior (1963)

Verbas a un irmao                                                                             Manuel Andrea

Escoita irmao, as miñas verbas:
son sinxelas e impuras
como as verbas feridas
en coitelo dos beizos, cada día.

Vouche dicir tan só que teño;
a miña mao tendida
aberta, núa e vida como o mar.

Que teño, irmao, maduro o corazón
para gardar nel as verbas túas.

Que a vida é moi fermosa
aínda que hai homes
que teñen os beizos emporcados
con verbas de falsía,
e o corazón podre polo odio,
e as maos pingando sangue,
e agachados, no fondo dos seus petos,
en vixía,
coitelos e pistolas asasinas.

Que importa, irmao, que morra o día
se a súa morte
abre en nós a esperanza do mencer?

Non temas.
Aínda o paxaro ten canciós
e as estrelas se alcenden cada noite.



Odes nun tempo de paz e alegría (1972)

Oda á guerra                                                    Carla

A guerra é a salvación da humanidade,
fai avantar a ciencia, desenrola
ao pobo, crea industrias importantes                           
e potentes, fai florecer a Economía           
dun xeito case milagroso, asegura
a paz, é constructiva, sirve
de inspiración aos cantos épicos,
fabrica heroes inmortais e lexendarios. 


Na guerra un pode demostrar o seu
valor e o seu valer, gañar ascensos,
acadar condecoraciós moi prezadas,
brillantes e honrosísimas. En tempo
de guerra todo é progreso, ledicia
e máis fartura. Mísiles, tanques,
fusiles, pistolas, metralletas,
escuadras, canós aéreos e antiaéreos,
bombas atómicas, de mao e de napalm
erguen unha música doce e harmoniosa
que a xente escoita compracida
e enlevada. Todos van á morte
moi felices, os feridos teñen nos beizos
a flor dunha sorrisa. Non se derrama
sangue, ai, eso non!. Os campos
bombardeados e incendiados
seméllanse aos xardíns e ás máxicas
fogueiras de San Xohán.

Os homes esquécense de odiar
e aprender a amarse de verdade.




Proba documental (1968)

Pequena canción a un desengano                                       Lucía María

Cando eu era neno coidaba que o home
tiña ideais nobres, puros e fermosos.

O mestre dicíanos, moi cheo de razón,
que o mal e máis o ben están
na vida misturados e que o ben
é sempre o que trunfa.

Contábanos feitos xenerosos,
cousas extraordinarias.

Dicíanos que a historia

-verba que eu gosto
de escribir con minúscula:
está escrita en letras de ouro.

Un agora, ao cabo dos anos, coida
que o mestre aquel -tan bo-
era algo parvo.

A historia é a loita                                           
polo ouro.
A loita polo ouro
costa sangue
e medo,
e dor,
e sangue,
e sangue,
e sangue... 



Os soños na gaiola (1972)

Galiza                                                                                     Carla

Galiza docemente
está ollando ao mar:
tan vales e montañas
e terras para labrar!

Ten portos, mariñeiros,
cidades e labregos                                         

cargados de traballo 
cargados de trafegos!

Galiza é unha nai
velliña, soñadora:
na voz da gaita rise,
na voz da gaita chora!

Galiza é o que vemos:
a terra, o mar, o vento...
Pero hai outra Galiza
que vai no sentimento!

Galiza somos nós:
a xente e máis a fala.
Se buscas a Galiza
en ti tes que atopala!



Versos para un país de minifundios (1969)                                 Verónica Nerea

Non creas o que din os xornais,
nin o que berran
as estaciós de radio,
nin os números xeados
que traen as estatísticas.

Non te fíes tampouco
no que se le nas guías
feitas para uso de turistas.


Non enchas o teu corazón
-tan canso e tan velliño-
coas canciós de moda.

Non lle dés creto ningún
á propaganda.

Non ergas na túa intimidade
-no lugar que algún día
ocuparon os deuses-
a imaxe dun ídolo
que pode ser un futbolista,
unha estrela de cine,
un charlatán,
cecais un falso amigo.

Recóllete en ti, ouh                                     


pobo meu!, medita,
chora longamente
os teus pecados.

E así que esteñas purificado
polas bágoas
olla a realidade
na que vives
e abre, para sempre,
os teus ollos puros cara a luz.



Versos do lume e vagalume (1982)


Regresos 3                                                                                       Noa Matías

Chamei, de xeito pesado e insistente, a cada
porta, batín en todos os corazóns,
petei en todas as conciencias,
andei os camiños que a vida e o azar
puxeron diante dos meus ollos,
berrei ata rebentar os pulmóns
e quebrar a miña voz como un cristal,
malgastei o herdo de paixón que recibín
dos nosos antigos máis amigos
e, ás veces, atopei unha compaña
amiga e solidaria, xentes xenerosas
máis atentas ao destino común
que aos seus pequenos egoísmos persoais.

Tamén tropecei con traidores, oportunistas
e moitos, moitos desertores.

Con todo, mereceu a pena tanto esforzo;
o futuro – non o dubidedes – será noso.

Déixovos o que teño: a miña escura voz
para que cando sexa somente
a sombra dunha sombra moi lonxana
alguén se lembre de min na miña tribo
do mesmo xeito que a folla dun carballo
lembra a brisa que agarimou algunha vez.




Artigo 21.-
Toda persoa ten dereito a participar
no goberno do seu país, directamente
ou por medio de representantes libremente escolleitos.
 
 





Poema á muller galega                                                 Tatiana Samuel

...
Galiza é unha muller.
Galiza, néboa imprecisa,
río ao que nunca se lle ve o fondo,
dor que nos manca,
casa de cantería tan velliña,
ten nome feminino,
un nome moi fermoso de muller.

Galiza, nosa nai,
nosa dona,
nosa irmá,
nosa amiga.

Galiza noso desacougo
e nosa vida.

Todas as mulleres son Galiza:
voz que nos chama e nos arrola,
luz que nos aluma,
amor que nos alcende:
tenrura que anceiamos
e nos cómpre.

Esperanza ergueita
cara un futuro limpo,
noso, que agardamos!



Artigo 23. -
1. Toda persoa ten dereito ao traballo,
á libre elección do seu traballo, a
condicións equitativas e satisfactorias
de traballo e á protección contra o desemprego.
2. Toda persoa ten dereito,
sen discriminación algunha, a igual salario por traballo igual.
 
 












Mensaxe aos emigrantes galegos

Teño necesidade de escribirvos. Quero
que escoitedes os meus versos humildes
nacidos do amor e da carraxe, homes
e mulleres galegas, que estades lonxe
da patria, arredados do país natal:
que levades na alma, como un facho,
un cachón de luz co que alumades
a vosa dignidade, e unha brétema
escura feita de saudade e morriña.
..
Vós dixestes non aínda sen dicilo.
Estades a loitar como valentes: o voso
corpo está canso e magoado: tedes
unha saudade acesa, moura, queimando,
rillando, torturando da vosa alma.
...
Vós, emigrantes, non vos conformastes,
non quixestes soportar a humillación
nin o xugo servil da escravitude.

Andades espallados pola terra a facer
un mundo novo, sen fronteiras nin
patrias pequeniñas; poñendo os cementos
dunha sociedade máis pura e fermosa;
erguendo a esperanza ao alto como
unha bandeira de amor estrelecida;
demostrando que non hai razas,
que o home é irmao do home...

O voso segredo
está en que é a Galiza verdadeira
a luz que vos aluma o corazón.


Artigo 25. -
Toda persoa ten dereito a un nivel de vida adecuado
que lle asegure, así como á súa familia,
a saúde e o benestar, a alimentación, o vestido, a vivenda,
a asistencia médica e os servizos sociais necesarios;
ten así mesmo dereito aos seguros en caso de desemprego,
enfermidade, invalidez, viuvez, vellez
ou outros casos de perda do seu medios de subsistencia
por circunstancias independentes da súa vontade.
 
 









As lúcidas lúas do outono (1988)

Ode ao nacemento dunha folla                                         Nerea (4º)

Que cantidade de marabilla
foi precisa para que
se producira este prodixio?

Que dor ou que alegría
sentiu a árbore                                                      
cando esta folla
xurdiu á luz de súpeto?

Que lle diría o vento
cando a ollou?

Cando se menea e vibra:
que segredo ou mensaxe
nos quere transmitir?

Como e de que xeito
tivo que adelgazar a terra,
rubir árbore enriba, facerse
vidro musical e transparente
e ser delicada folla estremecida?

Égloga da lonxanía                                               Adrián C.

Todo está lonxe de nós. Todo
nos pode ser alleo se non
abrimos os ollos á vida
e ao amor. Somos o mesmo
que un castelo sen portas
nin xanelas: podemos podrecer
e perecer roídos pola couza.

Abonda tan só abrir un oco
para que o ar e a luz
entre en nós. E nos posúan.



A luz resucitada (1984)
Home                                                             Adrián M.

Os meus pés son carballos poderosos
enraizados no chao moi firmemente.

As maus convértense en pombas
voando na luz, de cara á vida.

Máxico val é o meu peito
cruzado de escusados, fondos ríos
que en min nacen e morren
cun murmurio doce e delicado.

O corazón é un volcán
aceso polo lume do amor.

Da fontenla dos meus beizos
agroman palabras musicais
que xorden da terra como a auga.

Os ollos como estrelas cintilando
na mesta escuridade...

E a miña frente e alto monte
coroado de nubes e de neves
onde as calandras cantan libremente.
Artigo 28.-
Toda persoa ten dereito
a que se estableza unha orde
social e internacional
no que os dereitos e liberdades
proclamados nesta Declaración
se fagan plenamente efectivos.
 
 
Elexía por unha dúbida.                                                Iago Aitor

Non sei se era dúbida ou era
vaguidade, si ou non,
día ou noite,
intuición ou sentimento,
amor ou odio,
farrapo de brétema
ou raiola de sol.

Non cheguei a distinguir
se era o frío da vida ou
o calorciño tépedo da morte.




Compendio de orballos e incertezas (1991)

VIII                                                                                                Pablo Darío

Sempre ando soñando arreo
-non mo tomedes a mal-
cun invento, no que creo,
no meu país ideal!

Este país do que eu falo
sen mentiras nin ladrós:
sabe que o odio é moi malo
e que os amores son bos¡

E, nesta patria baril,
da que son o señor dono,
hai amenceres de abril
e atardeceres de outono.

Que o meu país é unha illa
sen mágoas e sen tristezas.
O reino da marabilla
no que goberna a beleza !




Artigo 28.-
Toda persoa ten dereito
a que se estableza unha orde
social e internacional
no que os dereitos e liberdades
proclamados nesta Declaración
se fagan plenamente efectivos.
 
 





 


Rondó do eterno retorno                                        Alba Adrián (4º)

Eu sei que son unha árbore:
cecais un carballo
ou un castiñeiro poderoso
ou aínda unha abidueira
que o vento cimbrea e non
arrinca.

                   Escoito a voz
da terra que, amorosa e
urxente, me reclama.

Déitome no chao como un
penedo: deixo que o humus
me ensuma no seu seo.

Pro sei que agromarei
en folla verde e tenra
aló na Primavera.

E agardo ilusionado que
o Outono me murche para ser
terra de novo, unha vez máis.




Artigo 29.-
Toda persoa ten deberes
respecto da comunidade
posto que só nela
pode desenvolver
libre e plenamente
a súa personalidade.
 
 








Remol (1970)

O autor fala de si
                                                                                              
Son terra. Eu estou feito de terra
e máis de amor. O meu corazón é
un penedo ao que só pode fender
a dinamita. O meu corpo está feito
de vales, de outeiros e de corgas.
                                                      O meu sangue é un regueiro, un río,
                                                      un océano que canta e se enfurece.
A miña alma é un vento livián.
A miña voz é un chío case imperceptíbel
como o rumor dun regueiro entre
xuncais. Que queredes de min

políticos, cregos, mandamais,


enxeñeiros, mestres, policías?
...
A vosa voz fría,
feita con cemento e aceiro,                                                        


corta coma un coitelo, ten o ton
que lle dan os altavoces, o timbre
do voso proveito e nada máis.

Tampouco vós me entendedes.
Non queredes entender o meu idioma
usado por labregos, mariñeiros,
artesás e poetas. É inútil falar.
Eu son pobre: estou
feito de terra e máis de soño.
                                                                       Por eso non vos pido amor. Non
                                                                       vos pido tan siquer comprensión.
Como vai dialogar, como é posíbel
que falen e se entendan de verdade
a Lei Hipotecaria e un outeiro?

Como un tranvía pode comprender
 
un alalá? Como se vai parar                                                       


un reactor para ver como florece
unha mazaira? Como o Código Civil
se vai emocionar, anque un regato,
ledo e cantador, se poña en pé
e as árbores inclinen as súas testas
de soños e paxaros para escoitalo?
Eu son terra tan só. Terra galega.


KAMISHIBAI
Non vos perdades o kamishibai que nos enviaron desde o CEIP Plurilingüe A Pedra de Bueu, Pontevedra. Está realizado polo alumnado de 3º e 4º de EP para ser contado en diferentes lugares da vila.
Moitas grazas a Ami por mandalo!
Aquí o podemos ver:
KAMISHIBAI CEIP A PEDRA DE BUEU 

Ningún comentario:

Publicar un comentario